Monday, March 25, 2013

БИДНИЙ ОДОТ ТУГ
{Америкийн Нэгдсэн Улсын сүлд дуу}
Фрэнсисом Скоттом Ки – гийн 1814 онд бичсэн “Махерни усан боомтын хамгаалалт” гэдэг найраглалаас энэ дууны үгийг авсан байна. Фрэнсисом Скоттом Ки нь 1812 оны дайны үед Балтиморт Британийн усан онгоцнуудыг бут ниргэхийг харж байсан бөгөөд 35 настай залуухан өмгөөлөгч байжээ. Тэрээр яруу найраг сонирхдог, бичдэг нэгэн байсан бөгөөд энэ дайны дараа найраглалаа бичжээ. Анх удаа энэ сүлд дууг Балтиморт дуулсан байна.
Энэ дууны аяыг Британийн нийтээр дуулдаг дууны ая гэж бодсоор олон жил болжээ. Харин бүүр сүүлд 1980 аад онд ая зохиогч нь Жон Стаффорд Смит болохыг эрдэмтэд тогтоосон байна.
Энэ дууг 1889 оноос АНУ –н Усан Цэргийн сүлд дуу болгон албан ёсоор дуулж эхэлжээ. Дараа нь 1916 оноос Цагаан ордонд, харин 1931 оны 3-р сарын 3-нд Конгрессээс АНУ –ын Сүлд дуу болгон зарласан ажээ.
Энэхүү дууны шүлгийг орчуулагч Жамсрандоржийн Оюунцэцэг монгол хэлрүү орчуулсан байна.
The Star-Spangled Banner.  Бидний Одот Туг.
Шүлгийг Фрэнсис Скотт Ки,1814.  Хөгжмийг Жон Стаффорд Смит,1780.
Батлагдсан 1931 оны 3-р сарын 3.

Oh, say, can you see, by the da n’s early light,
What so proudly we hailed at the twilight’s last gleaming?
Whose broad stripes and bright stars, thro’ the perilous fight;
O’er the ramparts we watched, were so gallantly streaming.
And the rockets red glare, the bombs bursting in air,
Gave proof through the night that our flag was still there.
Oh, say, does that star – spangled banner yet wave
O’er the land of the free and the home of the brave?

Тулалдаан дунд, үдшийн гэгээнд мандуулсан
Тугийг, цэнхэр дээрээ ододтой тугийг минь
Улаан цагаан гал мэт алаглан цоргин дэрвэхийг
Ургах нарны туяанд чи харж байгаа биз дээ?
Өнгөрсөн шөнө пуужингийн гэрэлд гялбалзаад
Өөдгүй дайсанд өгсөн бидний бардам хариулт шүү.
Эрх чөлөөт орны эрэлхэг баатруудтай цуг
Эгнэгт хамт намирах болно, бидний одот туг!

On the shore, dimly seen through the mists of the deep,
Where the foe’s haughty host in dread silence reposes,
What is that which the breeze, o’er the towering steep,
As it fitfully blows, now conceals, now discloses?
Now it catches the gleam of the morning’s first beam,
In full glory reflected now shines on the stream:
This the star-spangled banner! O long may it wave
O’er the land of the free and the home of the brave.

Тэртээ эрэгт манан дундаа
Тэрслүү дайснууд хурхирч байхад
Тэдэнд ч бидэнд ч харагдана. Боомтын дээгүүр
Тэнгэрт тулан алдан намирч харагдана.
Үүрийн гэгээ алтан туяагаа өгнө.
Үнэн алдрыг нь сэрүүхэн давалгаа сэлгэнэ.
Эрх чөлөөт оронд эрэлхэг баатруудтай хамт
Эгнэгт хамт намирах болно,бидний одот туг.

And where is that band who so vauntingly swore
That the havoc of war and the battle’s confusion
A home and a country should leave us no more?
Their blood has wiped out their foul footstep’s pollution.
No refuge could save the hireling and slave
From the terror of flight, or the gloom of the grave:
And the star-spangled banner in triumph doth wave
O’er the land of the free and the home of the brave.

Үхсэний сүнс,үхээрийн дайнаар биднийг
Үгээгүй малууд болгоно гэж
Дээрэнгүй амалсан алуурчид одоо хаана байна?
Дээшээ хаясан чулуу толгой дээр нь унажээ.
Хөлсний боолуудад гарах нүх байхгүй.
Хөлдүү булш,газрын гав хүлээж байна.
Эрэлхэг баатруудтай,эрх чөлөөт оронд л
Эгнэгт намирах болно,бидний одот туг.

Oh! Thus be it ever, when freeman shall stand
Between their loved homes and the war’s desolation!
Blest with victory and peace, may the heaven-rescued land
Praise the Power that hath made and preserved us a nation.
Then conquer we must, for our cause it is just,
And this be our motto: “In God is our trust.”
And the star-spangled banner forever shall wave
O’er the land of the free and the home of the.

Дайныг эсэргүүцэн эх нутгаа хамгаалан
Дайчин олон үргэлжид боссоор байх болно.
Ард биднийг тэтгэж,бидэнд хүчийг өгсөн
Ариун бурхан таныг магтан дуулья.
Үнэний төлөө тэмцэгчидийг хувь заяа тэтгэнэ.
“Энэрэлт бурхан минь!” энэ бидний уриа шүү.
Эрх чөлөөт оронд эрэлхэг баатруудтай байхад
Эгнэгт хамт мандах болно,бидний одот туг.

No comments:

Post a Comment