Францын төрийн дууллыг орчуулж үзсэн нь

ХИС-ийн Хэл Соёлын Сургуулийн франц хэлний ангийн оюутнууд үнэхээр авъяаслаг, бас хичээлдээ мундаг оюутнууд байдаг. Тэд улсын хэмжээнд зохиогддог франц хэл, соёлын уралдаан тэмцээнд байнга амжилттай оролцож бусад их сургуулийн багш, оюутнууд болон Францын мэргэжилтнүүдийн магтаал сайшаалыг хүртэж байдаг юм. Энэ удаа ХИС-ийн франц хэлний гуравдугаар ангийн хэсэг оюутан өөрсдийн орчуулсан бүтээлүүдэээ манай блогт ирүүлснийг энд нийтэлж байна.

 Марсельез

Инженер Клод Жузеф Руже де Лимийн онгод орж "Рейний армийн дайчин дуу"- г зохиожээ. Ард түмэн тэр дууг нь хожим нь "Марсельез" гэж нэрлэсэн юм. Уг дуу нь тэр үеийн орчин нөхцлөөс үүдэн гарч дуулахад ая нь амархан байсан учир бүх нийтийн дуртай дуу болж чадав. Ард түмэн энэ дууны дор Тюмьрийн хааны ордоныг дайран эзэлж, удалгүй уг дуу нь улсын төрийн дуулал болсон байлаа. Хувьсгалын дараа Бурбоны хаант засаглал энэ дууг хориглосон байна.

Гэвч нийгмийн хөдөлгөөн гарч ирэх бүрт уг дуу сэргэн тэмцэлд уриалсаар иржээ. Тэр цаг үед "Марсельез" Зургаадугаар сарын үймээн, Хоёрдугаар сарын хувьсгал, Парисын коммуны хаалт бэхлэлтийн үед Францын нутаг даяар цуурайтаж байлаа. Ингээд 1887 онд Францын төрийн дууллаар батлагдсан ажээ.

Эх орончдын дуулал Зэвсэгээ агсацгаа энгийн ардаа Зоригт дайчидаа жагсацгаа Өөрийн газар нутгаа Өрөөлийн цусаар будацгаа Эх орныхоо төлөө урагшаа Энэ өдөр ялалтын өдөр болно Дарангуйлал бидний эсрэг Далбаагаа цусаар буджээ Тариачин ардууд та бүхэн Танхай цэргүүдийн нүргээнийг сонсож байна уу Эхнэр хүүхдийг чинь тэд Энэ ертөнцөөс авч одохоор тулж иржээ Зэвсэгээ агсацгаа энгийн ардаа Балмад этгээдүүдийн хүсэж байгаа нь Боолчлол, урвалт, эзэнгүй төр гэж үү Хэнийг чиглэн энэ их гай бэрхшээл Хүйтэн зэвсэг эртнээс бэлтгэгдэв Францчууд бидэнд! Ямар их доромжлол вэ? Тэдний хэрхэн аашлахыг Тунгаан боддог нь бид Эзэн нь хэн бэ гэдгийг харуулахаар Энгийн ардаа зэвсэгээ агсацгаа Харь орны  цэргүүд Хууль дүрмээ гэрт чинь тогтоох гэж үү Худалдагдсан хөлсний цэргүүд Хувирашгүй дайчин занг минь мохоох гэж үү Бидний гарыг гинжилж, хөлийг дөнгөлсөн Бидний хувь заяаг харгис дарангуйлагч шийдэх үү Зэвсэгээ агсацгаа энгийн ардаа Улсынхаа нэр хүндийг гутаасан Урвагчид, дарамтлагчид болгоомжил! Нутаг нэгтнээ хөнөөх санаа чинь бүтэхгүй Нэгэнт шулуудсан ялалтаа байгуулна Та нарыг зогсоохоор бүгд тэмцэнэ! Тулаанд ороод эс ялваас Төрсөн нутгийнхаа төлөө дахин босно Та нарын эсрэг хэзээд бэлхэн Бууж өг эсвэл дахиад довтол Бүлээн сэтгэлт дайчин ардаа Хөөрхийлөлтэй эдгээр гэмтнүүдийг өршөө Харамсал гэмшилээс өөр зэвсэггүй эд нар Гэвч энэ хүмүүс харгис дарангуйлагчид Гэвч энэ хүмүүс Буйелийн хамсаатнууд Эдгээр өрөвдөх сэтгэлгүй араатнууд Эх нутгаа дотроос нь хэмлэж байна Зэвсгээ  агсацгаа энгийн ардаа Өлгий нутгаа гэсэн халуун сэтгэл Өшөө авахад түшиж тулна Нандин эрх чөлөө минь, эрх чөлөө минь Нэрийг чинь хамгаалан тулалдъяа Ялалт дагуулах үсэг бүр чинь Ялалтын билэгдэл болсон туган дор Атаат дайсны мөхлийг илтгэнэ Алдар суу, ялалт чинийх бас биднийх Зэвсэгээ агсацгаа энгийн ардаа Биднийг ялалтаа тэмдэглэж байхад Буурал хөгшчүүл минь тэнд байхгүй ч Тэдний баяр хөөр тэндээс л мэдрэгдэнэ Тэдний баатарлаг гавъяа ч мөн мөрөө үлдээнэ Хийсэн бүгдийг нь үнэлэн Хойд төрөлд нь муу хүмүүс бүү таараг Тэдний өшөөг авсан ч, араас нь явсан ч Тэд биднээр бахархах болно    Орчуулсан: 3-7 ангийн оюутан Онон, Ундрам, Золжаргал, Алтжин

La Marseillaise Allons enfants de la Patrie, Le jour de gloire est arrivé! Contre nous de la tyrannie, L'étendard sanglant est levé ! (bis) Entendez-vous dans les campagnes Mugir ces féroces soldats ? Ils viennent jusque dans nos bras Egorger nos fils et nos compagnes ! Refrain Aux armes, citoyens ! Formez vos bataillons ! Marchons ! Marchons ! Qu'un sang impur Abreuve nos sillons ! Que veut cette horde d'esclaves, De traitres, de rois conjures ? Pour qui ces ignobles entraves, Ces fers des longtemps prépares ? (bis) Français, pour nous, ah! Quel outrage ! Quels transports il doit exciter ! C'est nous qu'on ose méditer De rendre ? L’antique esclavage ! Quoi ! Ces cohortes étrangères Feraient la loi dans nos foyers ! Quoi ! Ces phalanges mercenaires Terrasseraient nos fiers guerriers ! (bis) Grand Dieu ! Par des mains enchainées Nos fronts sous le joug se ploieraient ! De vils despotes deviendraient Les maitres de nos destinées ! Tremblez, tyrans et vous perfides, L'opprobre de tous les partis, Tremblez ! vos projets parricides Vont enfin recevoir leurs prix ! (bis) Tout est soldat pour vous combattre, S'ils tombent, nos jeunes héros, La terre en produit de nouveaux, Contre vous tout prêts ? se battre ! Français, en guerriers magnanimes, Portez ou retenez vos coups ! Epargnez ces tristes victimes, A regret s'armant contre nous. (bis) Mais ces despotes sanguinaires, Mais ces complices de Bouille, Tous ces tigres qui, sans  pitie, Déchirent le sein de leur mère ! Amour sacre de la Patrie, Conduis, soutiens nos bras vengeurs ! Liberté, Liberté cheire, Combats avec tes défenseurs ! (bis) Sous nos drapeaux, que la victoire Accoure à tes males accents ! Que tes ennemis expirants Voient ton triomphe et notre gloire ! Nous entrerons dans la carrière Quand nos ainés n'y seront plus; Nous y trouverons leur poussière Et la trace de leurs vertus. (bis) Bien moins jaloux de leur survivre Que de partager leur cercueil, Nous aurons le sublime orgueil De les venger ou de les suivre !