Saturday, November 2, 2013

Франц дууны шүлгийг орчуулах гэж оролдсон минь

Шүлэг найргийг орчуулах амаргүй ч манай ангийн бид хэд Эдит Пиафын La Vie En Rose дууг франц хэлнээс орчуулах гэж оролдсон юм. Орчуулга ямар болсныг мэргэн уншигч-оюутан сурагчид минь шүүн тунгаана бизээ.             

Эдит Пиаф

Парисын гудамжны дууч бүсгүйг "Le Gerny" клубийн эзэн Луйс Лепли "өөр" нүдээр харж, Эдит Жиованна Гасион гэх нэрийг нь Ла Мон Пиаф гэх нэрээр сольж тайзнаа гаргажээ. Тансаг зэрэглэлийн клубийн тайзнаа өөрийг нь үл тоомсорлон ширтэх хөрөнгөтнүүдийн өмнө Эдит яг л Пигаль гудамжиндаа байгаа мэт тоомжиргүйхэн дуулав. Дуу дуусч танхим хэсэг чимээгүй... Гэнэт нижгэнэсэн их алга ташилтаа харамгүй илгээж буй эрхмүүдийн "Дахиад дуул, дахиулья"гэх шуугиан танхимыг дүүргэлээ. Энэ бол алдар хүндийн эхлэл байлаа.
Луйс Алфонсе Гассион, Аннетта Жиованна Майлард нар 1915 оны 12-р сарын 9-нд бяцхан охинтэй болжээ. Охин ирээдүйд дэлхийд цуутай дуучин болно гэдгийг хэн ч төсөөлж байсангүй. Бяцхан Эдитийн хүүхэд нас эцэг эхийн хайр төдийлөн үзээгүй юм. Түүний эх Эдитийг тэнэмлүүд дунд үлдээгээд өдөржин гудамжинд дуулж, харин эцэг нь циркийн  акробатчин учир газар газраар хэрэн тэнүүчилдэг байжээ. Тэр охин эмээгийнхээ эмсийн хүрээлэнд ирж жинхэнэ хайр мэдрүүлсэн хуурай ээж Титинетэйгээ учирсан гэдэг. Титине эвлэгхэн хоолойгоор дуулан Эдитийн зүрхийг "усалдаг" байсан. Түүний амжилтийн гарааг эхлүүлсэн Луйс дээрэмчдийн гарт үрэгдсэн нь Эдитийн хувьд хүнд цохилт байлаа. Цохилтонд орсон Эдит буцаад гудамжны тайзруугаа очсон юм. Аз болоход продюссер Рэймонд Ассоттой учирсан нь түүнийг эргэн алдрын оргилд хүргэх зам нь болсон билээ. Эдитийн нэрийг дэлхий даяар цуурайтуулсан "La vie en rose"  буюу  "Сарнайн дэлбээтэй орчлон" дуу төрж тэр жинхэнэ дэлхийн хүн боллоо. 1963 оны 3-р сарын 18-нд Эдит Пиаф эцсийн удаа тайзнаа "Je ne regrette rien" дуугаа дуулахад үзэгчид нь хүндлэн, босож байгаад эрэн зууны агуу дуучнаасаа удахгүй хагацана гэдгээ мэдээд уйлцгааж байжээ. 1963 оны 10-р сарын 11-нд  Эдит Пиаф ертөнцийн мөнх бусыг үзүүлэв.

Цэг тавихгүй ээ ... түүний дуу одоо ч эгшиглэсээр байна.


Сарнайн дэлбээтэй орчлон
Намайг ичингүүрүүлдэг харц
Надад инээмсэглэл бэлэглэдэг
Надад заяагдсан хайртын минь
Дөлгөөхөн төрх энэ байна.

Энгэртээ энхрийлэн намайг тэвэрч
Эгэлгүй сайхан бүхнийг хэлэх тэр агшинд
Энэ амьдрал надад сарнай шиг санагддаг

Надад хэлсэн түүний минь хайрын үгс
Нарт ертөнцийн бүхийл өдрүүдийг гэрэлтүүлж
Намайг аз жаргалтай нэгэн болгодог.

Хайрт минь миний амьдралд
Ханашгүй их аз жаргалтай хамт ирсэн
Тэр миний төлөө би түүний төлөө


Амьдралынхаа төлөө бүхнийг хийнэ гэж амласан.
Түүнийгээ харах мөчид

Тэнгэрт нисэх мэт болдог би
Бал бурмын амттай төгсөшгүй тэр шөнүүд
Бялхам их аз жаргалд умбуулж байна

Гашуун зовлон, шаналал үүрд одож
Гайхмаар их жаргалтай байна
Бал бурмын амттай, төгсөшгүй тэр шөнүүд
Бялхам их аз жаргалд умбуулж байна

Гашуун зовлон, шаналал үүрд одож
Гайхмаар их жаргалтай байна

Орчуулсан: 3-7 ангийн Баасанжав, Гэрэлмаа, Билгүүнгэрэл, Хатанзаяа

La Vie En Rose            Edith Piaf
Des yeux qui font baisser les miens
Un rire qui se perd sur sa bouche
Voilà le portrait sans retouche
De l’homme auquel j’appartiens
Quand il me prend dans ses bras
Il me parle tout bas
Je vois la vie en rose
Il me dit des mots d’amour
Des mots de tous les jours
Et ça me fait quelque chose
Il est entré dans mon cœur
Une part de bonheur
Dont je connais la cause
C’est lui pour moi, moi pour lui dans la vie
Il me l’a dit, l’a juré pour la vie
Et dès que je l’aperçois
Alors je sens en moi
Mon cœur qui bat
Des nuits d’amour à plus finir
Un grand bonheur qui prend sa place
Les ennuis, les chagrins s’effacent
Heureux, heureux à en mourir
Quand il me prend dans ses bras
Il me parle tout bas
Je vois la vie en rose
Il me dit des mots d’amour
Des mots de tous les jours
Et ça me fait quelque chose
Il est entré dans mon cœur
Une part de bonheur
Dont je connais la cause
C’est toi pour moi, moi pour lui dans la vie
Il me l’a dit, l’a juré pour la vie
Et dès que je l’aperçois
Alors je sens en moi
Mon cœur qui bat



Эллисэйн өргөн чөлөө

Хүн бүхэнд нээлттэйгээр
Би өргөн чөлөөгөөр зугаалж байлаа
Хэнтэй ч хамаагүй мэндэлмээр  байлаа
Гэхдээ зөвхөн
Чамтай  л  танилцсан
Чамд таалагдахын тулд
Юуны ч тухай ярихад л
Хангалттай байсан
Дахилт: Өргөн чөлөөнд, өргөн чөлөөнд
Нартай ч, бороотой ч
Үд ч байсан, Үдэш ч байсан
Чиний хүссэн бүхэн чинь өргөн чөлөөнд бий
Өдөржин шөнөжин
Гитар  уянгалуулдаг
Гудамжны  хөгжимчидтэй
Өнөөх газар нь
Болзоотой  гэдгээ чи хэлсэн
Тэгээд л би чамтай хамт
Тэврэлтийн талаар ч бодолгүй
Тэнд бид дуулсан, бас бүжиглэсэн
Дахилт: Өргөн чөлөөнд, өргөн чөлөөнд
Нартай ч, бороотой ч
Үд ч байсан, Үдэш ч байсан
Чиний хүссэн бүхэн чинь өргөн чөлөөнд бий
Өнгөрсөн шөнийн
Үл таних хүмүүс
Өглөө болоход
Өргөн чөлөөнд дурлалт хосууд болсон байсан
Мянган хөгжимтэй найрал хөгжмийнхэн,
Шувууд бүгд
Мандах нарнаас үдшийн бүрий болтол
Этуалаас Конкорд хүртэл хайрын тухай дуулна.
Дахилт: Өргөн чөлөөнд, өргөн чөлөөнд
Нартай ч, бороотой ч
Үд ч байсан, Үдэш ч байсан
Чиний хүссэн бүхэн чинь өргөн чөлөөнд бий

Орчуулсан: 3-7 ангийн Э. Ариунжаргал, Солонго, Уранжаргал, Отгонжаргал



Тэрслэгч
Ноён Ерөнхийлөгч таньд
Нэгэн захидлыг илгээлээ
Магад таньд зав гарвал
Мэдээж нэг унших биз ээ.
Хяслант тэр лхагва гаригаас өмнө
Хүсэшгүй хар дайнд явах
Өршөөлгүй цэргийн зарлан
Өвөртлөн авч ирлээ
Хүн хүнээ хөнөөх гэж
Хүний орчлонд төрөөгүй.
Хүсэхгүй байна, би энэ дайныг
Хүндэт ерөнхийлөгч минь ээ
Ерөнхийлөгч таныг би
Ер уурлуулахыг хүссэнгүй
Няцашгүй шийдвэр гаргалаа
Нэгэнтээ би дайнд явахгүй
Эх дэлхийд мэндэлсэнээс хойш
Энэрэлт аавыгаа алдлаа
Эрэмгий ах нараа ч явууллаа
Энхрий үрсээ ч уйлахыг үзлээ
Шаналан зовсоор ээж минь
Шороон дор булагдлаа
Тэсрэх бөмбөг түүнд одоо хамаагүй
Шаналан зовсоор ээж минь
Шороон дор булагдлаа
Тэсрэх бөмбөг түүнд одоо хамаагүй
Тэнд хамт хэвтэх өт хорхой ч хамаагүй
Баригдан хоригдож байхад
Ханийг минь надаас холдуулж
Хамаг сэтгэлийг минь эвдэж
Бүх аз жаргалтай минь хамт хулгайлсан
Мөхсөн он жилүүд рүү
Үүд хаалгаа хаан
Маргааш үүр болоход
Үүрдийн замд гарна би
Амьдрах хүсэл өвөртөлж
Брэтанаас Прованс хүртэлх
Бүх замыг туулна
Бас залууст уриална
Татгалз тэдний хэлсэн бүгдээс!
Татгалз тэдний хий гэсэн бүгдээс!
Татгалз дайн хийхээс!
Татгалз эндээс явахаас!
Эрхэм Ерөнхийлөгч та
Энэрэнгүй нэгэн биш үү
Хүйтэн цус урсгах ёстой бол
Харамгүй та өөрөө өгнө үү
Хэрэв та намайг мөрдвөл
Харуул цэрэгтээ сануулаарай
Тэд намайг хороож болно
Тэртээ тэргүй би зэвсэггүй

Орчуулсан: 3-7 ангийн Б. Ариунжаргал, Сундуй, Алтангалбаа, Батсоёл




Les Champs-Elysées        Joe Dassin
Je me baladais sur l'avenue
Le cœur ouvert à l'inconnu
J'avais envie de dire bonjour
À n'importe qui
N'importe qui ce fut toi
Je t'ai dit n'importe quoi
Il suffisait de te parler
Pour t'apprivoiser
Aux Champs-Élysées
Aux Champs-Élysées
Au soleil, sous la pluie
À midi ou à minuit
Il y a tout ce que vous voulez
Aux Champs-Élysées
Tu m'as dit : "J'ai rendez-vous
Dans un sous-sol avec des fous
Qui vivent la guitare à la main
Du soir au matin"
Alors je t'ai accompagnée
On a chanté, on a dansé
Et l'on n'a même pas pensé
À s'embrasser
Aux Champs-Élysées
Aux Champs-Élysées
Au soleil, sous la pluie
À midi ou à minuit
Il y a tout ce que vous voulez
Aux Champs-Élysées
Hier soir deux inconnus
Et ce matin sur l'avenue
Deux amoureux tout étourdis
Par la longue nuit
Et de l'Étoile à la Concorde
Un orchestre à mille cordes
Tous les oiseaux du point du jour
Chantent l'amour
Aux Champs-Élysées
Aux Champs-Élysées
Au soleil, sous la pluie
À midi ou à minuit
Il y a tout ce que vous voulez
Aux Champs-Élysées
















Le Déserteur
Monsieur le Président                                                        Je vous fais une lettre
Que vous lirez peut-être
Si vous avez le temps
Je viens de recevoir
Mes papiers militaires
Pour partir à la guerre
Avant mercredi soir
Monsieur le Président                                                       Je ne veux pas la faire
je ne suis pas sur terre
Pour tuer des pauvres gens
C’est pas pour vous fâcher
Il faut que je vous dise
Ma décision est prise
Je m’en vais déserter
Depuis que je suis né
J’ai vu mourir mon père
J’ai vu partir mes frères
Et pleurer mes enfants
Ma mère a tant souffert
Qu’elle est dedans sa tombe
Et se moque des bombes
Et se moque des vers
Quand j’étais prisonnier
On m’a volé ma femme
On m’a volé mon âme
Et tout mon cher passé
Demain de bon matin
Je fermerai ma porte
Au nez des années mortes
J’irai sur les chemins
Je mendierai ma vie
Sur les routes de France
De Bretagne en Provence
Et je dirai aux gens
Refusez d’obéir
Refusez de la faire
N’allez pas à la guerre
Refusez de partir
S’il faut donner son sang
Allez donner le vôtre
Vous êtes bon apôtre
Monsieur le Président
Si vous me poursuivez
Prévenez vos gendarmes
Que je n’aurai pas d’armes                                                 
Et qu’ils pourront tirer


1 comment: