Sunday, May 19, 2019


МУИС-аас зохион байгуулсан орчуулгын уралдаанд оюутнууд Рэй Брадбьюригийн The Lake өгүүллэгийг 60 минутын хугацаанд орчуулж авъяас чадвараа сорьжээ. Энэ уралдаанд тусгай байр эзэлсэн ХИС-ийн оюутан О. Нандинхоролын орчуулгыг та бүхэнд хүргэж байна. 
Нуур
Хөвөлзөх давалгаанд ховсдуулах мэт, эрэг дээрх ээжээсээ, элсэн дээр шаагилдах хүүхдүүдээс, тэнгэрт дүүлэх шувуудаас, бүхэл ертөнцөөс тусгаарлагдлаа. Энэ бүхэн яг л бодол шиг аниргүй ажээ. Яг л бодол шиг... Төд удалгүй өнөөх давалгаа намайг тэнгэрлүү, элсрүү, хүүхдийн цоргих чимээрүү түлхэх шиг болж, гүн аниргүй ховсноосоо буцааж чөлөөлөх нь тэр.
Эрэг дээр эргэн ирэхэд хорвоо ертөнц зөвхөн намайг хүлээсээр өөр дээр нь дахин гишгэтэл царцчихсан мэт нэгэн хэвэндээ харагдах нь сонихон.
Нуурын хөвөөгөөр гүйсээр ээж дээрээ очиход тэрээр хөвөн алчуураар намайг хучаад,
-          Томоотой зогсоод биеэ хатаа гэв.
Нар дулаан элчээрээ ээж гаран дээр минь бөнжигнөх усан дуслуудыг хатааж байхад жиндүүхэн салхи үлээх нь арьс биржийлгэлээ. Хажууд ээж,
-          Хэ, энэ салхийг ээ! Цамцаа бушуухан өмс гэхэд нь би,
-          Арьсаа дахиад жаахан ингээд... гэтэл зандрангуй өнгөөр нэрийг минь дуудав.
Би ч цамцаа өмсөөд түрлэг хэрхэн эргээр наадахыг чимээгүй л хэсэг ажлаа. Эрэг дагуу ердөө зургаахан хүн үзэгдэх нь эргийг эцэс төгсгөлгүй бөгөөд энгүй хоосон мэт санагдуулах ажээ.
Салхи босч эхэлмэгц бөмбөгөөр наадах хүүхдүүд тоглохоо больж харагдлаа. Гунигаар үлээх сэвшээнд нь тэдний баяр хөөр замхран, намар цаг хаяанд ирснийг эрхгүй сануулна. Амьсгалдаг бүхний уушгинд, ажигладаг бүхний харцанд учиргүй хөнгөн гуниг өлгөөд үлдээчихдэг өнөө гайхал есдүгээр сар нь гагцхүү энэ ажээ.
Эрэг дагуу эх захгүй мэт санагдаж асан хөнгөн зуушны мухлагууд хоосорч, тэр л байрандаа өвлийг давахаар эгнэн зогсох нь яг л зугаатай зуны хөгжилтэй амтыг дулаан нарны элчтэй нь цуг алтан шаргал авсанд хийчхээд одоохон оршуулах гэж байгаа мэт харагдна.
Ээлж дараагаараа тэгж л бүгд хаалгаа барьсаар эзэнгүй эрэг дээр элс л ганцаардан үлдэж дээ. Үгүй ядаж зуны саруудад хоногшихоороо л нэг болсон үй олон хүний хөлийн мөрүүдийг зэврүүн салхи нэг л сэвшээ үлээгээд юу ч үлдээлгүй баллан орхичих нь цаанаа л нэг зивүүн. Ердөө Доналд, Делус, Арнольдын нүцгэн хөл, миний теннисийн шаахайн мөр л эрэг дагаж бүдэг үзэгднэ.
Элсний ширхэгүүд газар тэмтчин салхины аясаар өндийлгүй мөлхөж, энүүхэн үзэгдэх морин тойруулганд хашигдсан морьд салхины сэвшээтэй хоршин хаа нэгхэн дуу нэмнэ. Гэвч тэдгээр нь одоог хүртэл гуулин чимэглэлээ гайхуулж, шүд яралзуулан буй нь энэ тойруулга хүүхдийн хөгжилтэй инээдийг үгүйлсээр, эргэлдсээр хэвээрээ хэмээх мэт гуниг төрүүлнэ.
Чухам энэ л бүхнийг ажин зогсохдоо үй түмэн бодлоор эргэцэхдээ толгой дүйрч орхив. Бүгд хичээл сургууль нь эхлэн мөр мөрөө хөөж байхад би л эрэг дээр ээжтэйгээ сүүлийн ганц удаа гээд ирчихсэн зогсож байх. Маргааш намайг Америкыг хөндлөн гулд туулах галт тэрэгний их аян хүлээж буй.
Энэ их ганцаардал дунд хөвөхдөө тэсгэл алдуурч өөрөөсөө хүртэл зугтчихмаар одчихмоор санагдах ажээ.
-          Эргээр жаахан гүймээр байна гэж ээжид хэлэхэд тэр хурдан буцаж ирэхийг, усанд ойртохгүй байхыг санууллаа.
Би гүйж одоход элс газраа эргэлдэж, салхи намайг жингүйдүүлэх мэт байв. Гараа яг л нисэж буй мэт алдлах үес салхи хуруунуудын завсраар багтахгүй мэт... үгүй бүр далавчтай мэт гүйж байлаа. Ээжийн сууж үзэгдэх дүр холдон холдсоор бүүр түүрхэн сүүмэлзэхэд би гав ганцаар хоцорлоо. Арван хоёр настай бяцхан хүү үргэлж л бусдаар хүрээлүүлж дассандаа ч юм уу, ганцаар байх мэдрэмж шинэхэн байлаа.
Эргэн тойрон хүмүүстэй цуг байхад тэд юуг яаж хийхийг, эргээс хол байхыг гээд бүгд л нэг зүйл заан сургаж сануулж байдаг ч ганцаар байх үед харин зөвхөн бодол дангаар ноёлох аж. Ингэж би анх удаа ганцаархнаа үлдээд, ус руу алхаж ороод гэдсээр татах хүртэл явлаа. Өмнө нь энд ганц л нэрийг дуудах гэж, эргэж харахыг ч хүсэхээргүй ардаасаа олон хүн дагуулсаар үргэлж ирдэг байж билээ.
Харин одоо... ус надад биеийг минь хөндлөн хоёр хэсэгт хувааж харуулчхаад жигтэй инээж буй шидтэн мэт санагдав. Усан доорх бие минь хайлж урсаад ч юм уу, аль эсвэл уусаад ч юм уу, хаа нэг тийш ул мөргүй замхарчээ.
Би түүний нэрийг дуудав. Гараад ирэх юм шиг “Tally, Tally” хэмээн дуудлаа. Яасан бэ? Гээд эргэж харан инээх юм шиг дахин дахин дуудлаа.
Хүүхэд байхад чиний дуудах нэрэнд хэн нэгэн заавал хариу өгөх юм шиг мэдрэмж цаанаасаа л төрдөг аж. Магадгүй төсөөлөл бүхэн бодит гэж итгэдэг тийм гэнэн, гэгээн нас хүн бүхэнд л байдаг байх. Тиймдээ ч энэ нь хэний ч буруу бас биш байх.
Би Tally-г хэрхэн тавдугаар сард шаргал үсээ гялтганууланхан, арван хоёрхон настай мөрөн дээр нь нарны туяа эрхлэнхэн усруу явж орсон дүр зургийг нүдэндээ тодоос тод харав. Тэгээд хэрхэн ус аниргүй болохыг, эргийн аврагч хэрхэн усруу шумбан орохыг, Tally-гийн ээж бархиран хашхирахыг бас тэр хэзээ ч эргэж гарч ирээгүйг дахин эргэцүүлж саналаа.
Эргийн аврагч түүнийг уснаас гаргах гэж тэмцэлдсэн боловч булиа том гартаа атгахан хэдэн далайн замагтай гарч ирж билээ. Тэгээд л Tally дахин хэзээ ч сургууль дээр надтай зэргэлдээ суугаагүй, зуны үдшээр гудамжинд надтай бөмбөгөөр наадаж тоглоогүй юм. 
Тэр нууранд дэндүү гүн ороод, нуур түүнийг минь аваад үлдчихэж билээ.
Одоо би зөвхөн тэр л эзгүй, уудам хоосон тэнгэрийн доор, урсгалгүй нуурын хөвөөнд, зах нь үгүй энэ эрэг дээр эцсийн удаа ганцаар түүнийг үгүйлэн зогсож байна. 


                                                          The Lake  by Ray Bradbury

The wave shut me off from the world, from the birds in the sky, the children on the beach, my mother on the shore. There was a moment of green silence. Then the wave gave me back to the sky, the sand, the children yelling. I came out of the lake and the world was waiting for me, having hardly moved since I went away. I ran up on the beach.
Mama swabbed me with a furry towel. "Stand there and dry," she said. I stood there, watching the sun take away the water beads on my arms. I replaced them with goose-pimples.
"My, there's a wind," said Mama. "Put on your sweater."
"Wait'll I watch my goose-bumps," I said.
"Harold," said Mama. I put the sweater on and watched the waves come up and fall down on the beach. But not clumsily. On purpose, with a green sort of elegance as those waves. Even a drunken man could not collapse with such elegance as those waves. It was September. In the last days when things are getting sad for no reason. The beach was so long and lonely with only about six people on it. The kids quit bouncing the ball because somehow the wind made them sad, too, whistling the way it did, and the kids sat down and felt autumn come along the endless shore.
All of the hot-dog stands were boarded up with strips of golden planking, sealing in all the mustard, onion, meat odors of the long, joyful summer. It was like nailing summer into a series of coffins.
One by one the places slammed their covers down, padlocked their doors, and the wind came and touched the sand, blowing away all of the million footprints of July and August. It got so that now, in September, there was nothing but the mark of my rubber tennis shoes and Donald and Delaus Arnold's feet, down by the water curve.
Sand blew up in curtains on the sidewalks, and the merry-go-round was hidden with canvas, all of the horses frozen in mid-air on their brass poles, showing teeth, galloping on. With only the wind for music, slipping through canvas.
I stood there. Everyone else was in school. I was not. Tomorrow I would be on my way west across the United States on a train. Mom and I had come to the beach for one last brief moment.
There was something about the loneliness that made me want to get away by myself. "Mama, I want to run up the beach aways," I said.
"All right, but hurry back, and don't go near the water." I ran. Sand spun under me and the wind lifted me. You know how it is, running, arms out so you feel veils from your fingers, caused by wind. Like wings. Mama withdrew into the distance, sitting. Soon she was only a brown speck and I was all alone. Being alone is a newness to a twelve-year-old child. He is so used to people about.
The only way he can be alone is in his mind. There are so many real people around, telling children what and how to do, that a boy has to run off down a beach, even if it's only in his head, to get by himself in his own world.
So now I was really alone. I went down to the water and let it cool up to my stomach. Always before, with the crowd, I hadn't dared to look, to come to this spot and search around in the water and a certain name.
But now--- Water is like a magician. Sawing you in half. It feels as if you were cut in two, part of you, the lower part, sugar, melting, dissolving away. Cool water, and once in a while a very elegantly stumbling wave that fell with a flourish of lace.
I called her name. A dozen times I called it.
"Tally! Tally! Oh Tally!"
You really expect answers to your calling when you are young. You feel that whatever you may think can be real. And sometimes maybe that is not so wrong.
I thought of Tally, swimming out into the water last May, with her pigtails trailing, blond. She went laughing, and the sun was on her small twelve-year-old shoulders. I thought of the water settling quiet, of the life guard leaping into it, of Tally's mother screaming, and of how
Tally never came out. . . . .
The life guard tried to persuade her to come out, but she did not. He came back with only bits of water-weed in his big-knuckled fingers, and Tally was gone. She would not sit across from me at school any longer, or chase indoor balls on the brick streets on summer nights.
She had gone too far out, and the lake would not let her return.
And now in the lonely autumn when the sky was huge and the water was huge and the beach was so very long, I had come down for the last time, alone.



No comments:

Post a Comment