Friday, February 26, 2016

Эх хэлний элдэв сониноос


Хүчтэй нь дийлж нөлөөгөө тогтоох ёс хэлэнд хүртэл байх юм. Их Монгол улсын үеийн сэлмийн хүч монгол үгийг ч дэлхийгээр нэг тараасан гэвэл та итгэх үү? Захын жишээг хаяа дэрлэн суух хойд хөрш дээрээ эхлээд дуулгая.
Орос цэргийн өнөөгийн “ура” монгол хүний “уухай”-аас, жаран зургаан түмэн хүнтэй “Тюмэнь” муж Чингисийн цэргийн хамгийн том нэгж “түмэн”-ээс, “Арабат”-ын гудамж харин хамгийн бага нэгж “аравт”-аас, Олег Газмановын “Есаул”дуу бидний “засуул”-аас гаралтай. Өнөөдрийг хүртэл хадгалагдаж ирсэн Европын хамгийн том цайз болох Оросын Кремль “хэрэм” гэдэг үгнээс үүссэн. Оросууд эртнээс л хамгаалалтын зориулалттай, буудлагын хэрэм, цамхгаа “кремль” гэж нэрлэдэг байжээ. Энэ мэт баатар, харуул, орд, төмөр гэсэн цэрэг дайны үгс олон...
Улс орон нь хүчирхэгжихийн хэрээр уугуул хэл нь чадал зааж, бусдын хэлэнд нэвтэрч, өч төчнөөн үгээ харамгүй өгдгийг эртний энэ үгс харуулж  байна. Харин хүчгүйдэж доройдох аваас бусдын үгийг голж шилэлгүй хамж аваад, хаалга үүдэндээ хадаж магадгүйг замын хаягууд гэрчлээд байна уу даа! Ташуураар хамгаалсан эх орноо тархиараа хамгаалах цаг иржээ, монголчууд аа!


“Егөөтэй 99 тайлбар” номын “Эзэнт гүрнээ дагаж эзэн суусан монгол үгс” өгүүллийн хэсгээс


No comments:

Post a Comment